Het doel van de bidding zone review is om te onderzoeken of alternatieve biedzone-indelingen de economische efficiëntie en grensoverschrijdende handelsmogelijkheden kunnen vergroten en tegelijkertijd de operationele veiligheid van het elektriciteitsnetwerk gehandhaafd kan blijven. De verordening (EU) 2019/943 betreffende de interne markt voor elektriciteit (EU Elektriciteitsverordening) schrijft voor dat biedzones gebaseerd moeten zijn op structurele congestie in het transmissienet. TenneT heeft alternatieve biedzone indelingen aangedragen voor Nederland en, in samenwerking met de Duitse TSO's, voor Duitsland. Welke biedzone-indelingen uiteindelijk bestudeerd moeten worden in de bidding zone review wordt besloten door de nationale toezichthouders (in Nederland: ACM) of door de Europese toezichthouder ACER.
Op basis van de resultaten van deze studie, waarvan wordt verwacht dat het is afgerond in 2021, zullen de TSO's een gezamenlijk voorstel doen aan de overheden van de betrokken lidstaten. De lidstaten zullen vervolgens binnen 6 maanden moeten beslissen of zij de huidige biedzone-indeling daadwerkelijk zullen behouden of aanpassen.
De alternatieve biedzone indeling aangedragen voor Nederland
Nederland bestaat momenteel uit één enkele biedzone. TenneT heeft een potentiële alternatieve indeling geïdentificeerd waarin de Nederlands biedzone is opgesplitst in drie biedzones, zoals te zien in de afbeelding als NL1, NL2 en NL3.
Een belangrijke reden om deze biedzone indeling aan te dragen voor de bidding zone review is dat het Nederlandse transmissienetwerk vaak te maken heeft met grote elektriciteitsstromen van het noorden naar het zuiden. Hoewel TenneT investeert in het vergroten van de capaciteit van het transmissienetwerk, bijvoorbeeld door de capaciteit van bestaande verbindingen op te waarderen en nieuwe verbindingen te bouwen, moet nog blijken of met deze versterkingen zal worden voldaan aan de eisen gesteld in de EU Elektriciteitsverordening. Deze verordening vereist dat uiterlijk in 2025 een minimum van 70% van de capaciteit van kritische netwerkelementen beschikbaar gesteld moeten worden voor elektriciteitsstromen voortkomend uit grensoverschrijdende handel. In de bidding zone review wil TenneT onderzoeken of met een aanpassing van de biedzone-indelingen beter kan worden voldaan aan deze nieuwe wettelijke, Europese vereisten richting 2025.
De alternatieve biedzone indelingen aangedragen voor Duitsland
Duitsland en Luxemburg vormen samen één enkele biedzone. TenneT en de drie andere Duitse TSO's hebben drie potentiële alternatieve biedzone indelingen geïdentificeerd:
- Een splitsing van de Duits-Luxemburgse biedzone in een noordelijke en zuidelijke biedzone over de grenzen van de federale staten Beieren en Baden-Württemberg.
- Een splitsing van de Duits-Luxemburgse biedzone in een noordoostelijke en zuidwestelijke biedzone, ongeveer over de grenzen van de federale staten Beieren, Hessen, Noordrijn-Westfalen in het zuiden (volgens de grenzen van de controle gebieden van de TSO's).
- Indeling 3 breidt indeling 2 uit met de toevoeging van een splitsing over de grenzen van Sleeswijk-Holstein.
Duitsland heeft grootschalige netinvesteringen gepland om mogelijke structurele congesties op de lange termijn op te lossen, waaronder bijvoorbeeld meerdere gelijkstroomverbindingen van noord- naar zuid-Duitsland.
Elementen die worden bestudeerd in de bidding zone review
De bidding zone review zal een uitgebreide evaluatie bevatten van de positieve en negatieve effecten van andere biedzone indelingen op de markt efficiëntie en netveiligheid. Zo wordt hierin onderzocht wat de impact van een biedzone aanpassing zou zijn op marktliquiditeit en marktefficiëntie, op transactie- en transitiekosten gerelateerd aan bijvoorbeeld het aanpassen van IT-systemen en het vermogen om operationele veiligheid van het elektriciteitssysteem te handhaven. Op basis van de resultaten van deze studie, waarvan wordt verwacht dat het is afgerond in 2021, zullen de TSO's een gezamenlijk voorstel doen aan de overheden van de betrokken lidstaten. De lidstaten zullen vervolgens binnen 6 maanden moeten beslissen of zij de huidige biedzone indeling zullen behouden of aanpassen.
Geen consensus bereikt over alternatieve biedzone indelingen in Centraal Europa
De TSO's hebben besloten om voor deze studie alternatieve biedzone-indelingen aan te leveren per regio in Europa. De TSO's van de regio 'Centraal Europa', waar Nederland en Duitsland deel van uit maken, hebben alle mogelijke combinaties van individuele configuraties voor alternatieve indelingen bediscussieerd. Helaas konden zij geen overeenkomst vinden over welke gezamenlijke indelingen zij voorstellen om te bestuderen in de bidding zone review. De belangrijkste reden is dat slechts een beperkt aantal TSO's uit deze regio alternatieve biedzone indelingen heeft aangeleverd. In het kader van deze pan-Europese bidding zone review was het niet passend om te concentreren op alternatieve indelingen van slechts 3 van de 15 biedzones uit deze regio. Alleen met een gebalanceerd onderzoek naar alternatieve indelingen voor de meerderheid van de biedzones in Centraal Europa zouden alle mogelijk opties op een gelijke basis bekeken en afgewogen kunnen worden.
Proces rond de goedkeuring van het voorstel door de toezichthouders
Voor de aanvang van het onderzoek, zullen de toezichthouders beslissen of zij het voorstel voor de methodologie, aannames en biedzone-indelingen goed kunnen keuren zoals het is voorgesteld door de TSO's. Als het voorstel niet unaniem wordt goedgekeurd door de toezichthouders, zal het worden voorgelegd aan de overkoepelende Europese toezichthouder ACER. In dit geval is ACER bevoegd om het voorstel aan te passen en te beslissen over de methodologie en de uiteindelijke biedzone-indelingen die in de bidding zone review bestudeerd moeten worden. Omdat er in de regio Centraal Europa geen consensus is bereikt over welke biedzone-indelingen gezamenlijk voor te stellen ter bestudering lijkt een escalatie naar ACER onafwendbaar. ACER zal vervolgens begin 2020 besluiten over welke biedzone-indelingen uiteindelijk bestudeerd moeten worden in de bidding zone review.