Elektriciteitsmarkt

De energiesector is volop in ontwikkeling. Het proces van de Europese marktintegratie begon enkele jaren geleden en heeft als doel marktpartijen in staat te stellen om gas en elektriciteit eenvoudig en efficiënt internationaal te verhandelen.

Ontdek de elektriciteitsmarkt

Digitaal dashboard

Het digitale dashboard voor TenneT klanten.

E-Insights

Het is onze visie om een van de meest transparante Transmission System Operators (TSO's) in Europa te zijn en daarmee waarde te creëren voor de samenleving. In Energy Insights gaan we dieper in op bepaalde onderwerpen rondom energie en tonen we data, informatie en waardevolle inzichten.

E-Insights

E-Insights

Feiten & cijfers gerelateerd aan TenneT, ons grid en de ontwikkeling ervan kunnen hier gevonden worden.

Lees meer

TenneT supply chain

Hoe komt elektriciteit bij de eindgebruikers terecht en welke rol speelt TenneT daarin?

Opwekking
Opwekking
Dit is het proces waarbij elektriciteit wordt geproduceerd uit een of meerdere energiebronnen, zoals fossiele brandstoffen, windenergie of zonne-energie. Opwekking is het beginpunt van de reis die stroom aflegt voordat het de eindgebruikers bereikt.
Elektriciteitscentrales
Elektriciteits-centrales
‘Conventionele’ centrales produceren elektriciteit door fossiele brandstoffen zoals kolen en aardgas te verbranden. Kerncentrales behoren ook tot deze categorie. Conventionele centrales wekken nog steeds het grootste deel van de stroom op. In Duitsland wordt bijvoorbeeld ca. 60% van alle elektriciteit geproduceerd door conventionele centrales, terwijl dit aandeel in Nederland ongeveer 80% bedraagt. Als we kijken naar heel Europa, bedraagt het gemiddelde aandeel van conventionele centrales in de totale elektriciteitsproductie ca. 70%. Naarmate er steeds meer duurzame elektriciteit wordt opgewekt, verminderen sommige landen hun afhankelijkheid van conventionele centrales. De Duitse overheid wil bijvoorbeeld alle kerncentrales in het land uiterlijk in 2022 sluiten. In 2040 moet 50% van de Europese elektriciteitsproductie worden opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen.
Import
Hernieuwbareenergie-bronnen
Hernieuwbare energiebronnen zijn ‘oneindige’ bronnen die steeds weer door de natuur worden aangevuld, zoals wind, zon en biomassa. In reactie op de algemene maatschappelijke behoefte en overheidsbeleid, verschuift de zogeheten ‘energiemix’ in hoog tempo van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen. Omdat hernieuwbare energie wordt opgewekt uit natuurlijke bronnen, is de productie ervan sterk (maar niet uitsluitend) afhankelijk van de weersomstandigheden. Dankzij de stijgende capaciteit neemt de hoeveelheid opgewekte wind- en zonne-energie echter voortdurend toe. Hierdoor is het handhaven van het evenwicht tussen vraag en aanbod een belangrijke taak, en een grote uitdaging, voor netbeheerders zoals TenneT. De belangrijkste verantwoordelijkheid van een netbeheerder is het waarborgen van een betrouwbare energievoorziening en het voorkomen van stroomstoringen. TenneT werkt dan ook hard aan de integratie van ‘groene’ elektriciteit in het net.
Import
Import
Als de eigen productie binnen een land onvoldoende is om tegemoet te komen aan de vraag kan stroom uit het buitenland worden ingekocht. Stroom wordt ook geïmporteerd wanneer de handelsprijzen op internationale elektriciteitsbeurzen (plus de transportkosten) lager zijn dan de binnenlandse groothandelsprijzen of de productiekosten in het land zelf. Het importeren van elektriciteit is afhankelijk van diverse factoren, waaronder grensoverschrijdende hoogspanningsverbindingen (zogenaamde ‘interconnectoren’) die door netbeheerders zoals TenneT worden geëxploiteerd. Met behulp van zijn internationale verbindingen draagt TenneT bij aan de ontwikkeling van een geïntegreerd Europees net, waardoor elektriciteit eenvoudiger en goedkoper kan worden getransporteerd over landsgrenzen heen. Onderling verbonden netten vergroten tevens de leveringszekerheid, omdat ze landen in staat stellen om elkaar te ondersteunen in noodsituaties of bij onbalans op het net
Invoeding
Invoeding
Nadat de elektriciteit is opgewekt, wordt het ingevoed in het net om verder te worden getransporteerd en gedistribueerd.
TenneT
Hoogspanningsnet Hoogspanningsnet
Als netbeheerder (Transmission System Operator, TSO) is TenneT verantwoordelijk voor het transporteren van elektriciteit op (extra)hoogspanningsniveau. In Nederland is TenneT de enige netbeheerder die deze rol vervult. In Duitsland wordt het (extra)hoogspanningsnet echter beheerd door vier bedrijven: TenneT, Amprion, 50Hertz en TransnetBW. Een van de belangrijkste taken van een netbeheerder is het voortdurend handhaven van deze frequentie door het evenwicht tussen de vraag naar en het aanbod van elektriciteit te allen tijde te waarborgen. In transformatorstations koppelt TenneT (extra)hoogspanningsverbindingen aan distributienetten. Om een efficiënte en ononderbroken stroomvoorziening te waarborgen, voert TenneT voortdurend essentiële werkzaamheden uit, zoals het in stand houden van het spanningsniveau, het oplossen van transportbelemmeringen, het compenseren van netverliezen, het contracteren van regelvermogen, en het beheren en onderhouden van het nationale hoogspanningsnet. Hiervoor moet TenneT vaak nauw samenwerken met andere Europese netbeheerders (TSO’s) en regionale distributienetbeheerders (DSO’s)
Toezichthouders
Toezicht-houders
Aangezien TenneT wettelijk is aangewezen als de enige TSO in Nederland en grote delen van Duitsland, is er geen concurrentie voor onze kernactiviteiten. Het is daarom van belang dat onafhankelijke instanties toezicht houden op onze kerntaken. In Duitsland wordt deze rol vervuld door de BundesNetzAgentur (BNetzA), en in Nederland door de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Het is hun taak om de belangen van consumenten, bedrijven en netbeheerders af te wegen tegen de doelstellingen van betaalbaarheid, leveringszekerheid en duurzaamheid. In dat kader stimuleren deze toezichthouders de netbeheerders om hun werkzaamheden zo efficiënt mogelijk uit te voeren, en stellen ze maxima in voor het rendement dat ze mogen behalen op hun geïnvesteerd vermogen.
Transport/distributie
Transport/distributie
‘Transport’ verwijst naar het transporteren van elektriciteit via het (extra)hoogspanningsnet. Transportnetten overbruggen de vaak grote afstanden tussen de locatie waar de elektriciteit wordt opgewekt en de locatie waar de stroom wordt verbruikt. Elektriciteit wordt door TenneT getransporteerd op een zeer hoog spanningsniveau: 110 kV en hoger in Nederland, en 220 kV en hoger in Duitsland. Distributie is de volgende schakel in de keten, waarbij de elektriciteit via het hoog-, midden- en laagspanningsnet verder wordt getransporteerd naar de eindgebruikers. Dit wordt gedaan door distributienetbeheerders (Distribution System Operators, DSO’s). In Nederland wordt elektriciteit gedistribueerd op een middenspanningsniveau van 50 kV, terwijl de distributie in Duitsland gewoonlijk begint bij een hoogspanningsniveau van 110 kV. Zonne-energie en andere lokaal opgewekte energie wordt voornamelijk rechtstreeks in het midden- en laagspanningsnet ingevoed.
Industriële grootverbruikers
Industriëlegroot-verbruikers
Industrieën behoren tot de grootste verbruikers van elektriciteit. Dit komt doordat elektriciteit ongeveer één derde van het energieverbruik uit maakt van grote installaties in energie-intensieve bedrijfstakken zoals de chemie, de papier-, staal-, aluminium- en koperproductie en de textielindustrie. Grote industriële installaties en fabrieken zijn vaak rechtstreeks aangesloten op het hoog- en middenspanningsnet.
Consumenten/‘prosumenten’
Consumenten/prosumenten
Na de industrie zijn huishoudens de grootste verbruikers van elektriciteit. Naarmate het aandeel duurzame elektriciteit toeneemt, zijn huishoudens echter niet meer uitsluitend verbruikers van elektriciteit maar kunnen ze die ook produceren, bijvoorbeeld met behulp van zonnepanelen. Op deze manier vervullen steeds meer elektriciteitsverbruikers de rol van ‘prosumenten’: ze produceren elektriciteit voor eigen verbruik, voeden stroom in het net in, of verkopen het op elektriciteitsbeurzen.
Export
Export
Het exporteren van elektriciteit is afhankelijk van diverse factoren, waaronder grensoverschrijdende hoogspanningsverbindingen (zogenaamde ‘interconnectoren’) die door netbeheerders zoals TenneT worden geëxploiteerd. Met behulp van zijn internationale verbindingen draagt TenneT bij aan de ontwikkeling van een geïntegreerd Europees net, waardoor elektriciteit eenvoudiger en goedkoper kan worden getransporteerd over landsgrenzen heen. Onderling verbonden netten vergroten tevens de leveringszekerheid, omdat ze landen in staat stellen om elkaar te ondersteunen in noodsituaties of bij onbalans op het net.
Verbruik
Verbruik
Dit is het proces waarbij energie wordt verbruikt, ongeacht de vorm waarin dat gebeurt (bijvoorbeeld elektriciteit).

Innovatie @ TenneT

Onze innovatieprincipes dienen het voordeel van onze stakeholders en ondersteunen de verwezenlijking van onze strategische doelstellingen in overeenstemming met onze missie om een hoog niveau van voorzieningszekerheid te garanderen en een geïntegreerde en duurzame Noordwest-Europese elektriciteitsmarkt te bevorderen.

Waar werkt TenneT aan?

Onderstel voor ‘stopcontact op zee’ van TenneT vertrekt vanuit Vlissingen naar eindbestemming voor kust Egmond aan Zee

14-08-22

Enkele weken na de succesvolle load out op de werf van Heerema Fabrication Group, verlaat het stalen onderstel voor het transformatorplatform...

Lees meer

Wil je ook graag onderdeel worden van TenneT?

Kom je carrière bij TenneT op gang - Ben je op zoek naar spannende nieuwe taken? Kijk dan eens naar onze jobaanbiedingen.

Lees meer