De projectpartners TenneT, Statnett en KfW (vertegenwoordigd door KfW IPEX-Bank) hebben vandaag de eerste spade in de grond gestoken voor de bouw van het Duitse converterstation voor de NordLink-interconnector, een onderzeese kabel tussen Duitsland en Noorwegen. Daarnaast werd een symbolische kabeltrekhandeling uitgevoerd in aanwezigheid van Robert Habeck, minister van energie van de Duitse deelstaat Sleeswijk-Holstein, de Noorse ambassadrice Elisabeth Waalas, en de burgemeesters van de Noord-Duitse plaatsen Wilster en Nortorf. De ceremonie werd bijgewoond door een groot aantal politici op nationaal, regionaal en deelstaatniveau, evenals vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
“De NordLink-kabel verbindt twee landen die elkaar perfect aanvullen als het gaat om de uitwisseling van duurzame energie: aan de ene kant Duitsland met zijn wind- en zonne-energie, en aan de andere kant Noorwegen met zijn waterkracht”, aldus Lex Hartman, lid van de Raad van Bestuur van TenneT. “Projecten zoals NordLink maken een geïntegreerde Europese energiemarkt mogelijk. Zo kunnen we ervoor zorgen dat elektriciteit efficiënt wordt getransporteerd naar de verbruikscentra, op een eenvoudige, veilige en milieuvriendelijke wijze”, aldus Hartman.
“Het NordLink-project speelt een belangrijke rol in de energietransitie. De kabel faciliteert de opwekking van wat vroeger de ‘basislast’ werd genoemd”, aldus Robert Habeck, plaatsvervangend minister-president van Sleeswijk-Holstein en minister van energie, landbouw, milieu en plattelandsgebieden. “Deze ‘groene’ verbinding zorgt voor een koppeling met de capaciteit van waterkrachtcentrales in Noorwegen en zal bijdragen aan het tegengaan van congesties in het Duitse transportnet”, voegde Habeck toe.
De NordLink-kabel heeft een capaciteit van 1400 megawatt (MW), aanzienlijk meer dan een grote conventionele elektriciteitscentrale.
“Deze interconnector vergroot de mogelijkheden voor de uitwisseling van duurzame energie, draagt bij aan het terugdringen van CO2-uitstoot en de realisatie van klimaatdoelstellingen, en vergroot de leveringszekerheid in beide landen”, aldus Gisela von Krosigk, Managing Director van KfW IPEX-Bank.
Wanneer er veel vraag naar elektriciteit is, zal de import van voordelige waterkrachtenergie een positief effect hebben op de elektriciteitsprijzen. De Duitse consumenten zullen hiervan profiteren. Een aanzienlijk deel van de sociaal-economische voordelen van de NordLink-kabel ontstaat door de opbrengsten uit de handel in transportcapaciteit via de interconnector. Deze opbrengsten zullen worden ingezet voor de financiering van andere netprojecten of voor het verlagen van de energietarieven.
Håkon Borgen, Executive Vice President van Statnett: “Als we in Noorwegen een overschot aan waterkracht hebben, kunnen we deze exporteren naar Duitsland en zo waarde scheppen. Als de vraag naar elektriciteit daarentegen hoog is, zoals tijdens de vaak droge en koude winters, zullen Noorse consumenten profiteren omdat we Duitse wind- en zonne-energie kunnen importeren voor een redelijke prijs.”
De noodzaak en urgentie van de NordLink-kabel voor de energiesector wordt weerspiegeld in de juridische verankering van dit project in het Bundesbedarfsplangesetz (de Duitse wet die regelt welke netuitbreidingsprojecten met voorrang moeten worden uitgevoerd). De Europese Unie heeft de NordLink-kabel aangewezen als een ‘project van groot gemeenschappelijk belang’ (Project of Common Interest, PCI) conform de nieuwe richtlijnen voor trans-Europese energie-infrastructuur. Dit onderstreept het grote belang van dit project op Europees niveau, zowel in economisch opzicht als voor de ontwikkeling van de energiesector.
De Noorse ambassadrice Elisabeth Walaas: “Dit is een mijlpaal in de Duits-Noorse betrekkingen op energiegebied. NordLink is een belangrijke nieuwe stap in de energietransitie en de integratie van hernieuwbare energiebronnen.”
De ambassadrice was niet de enige vertegenwoordiger van de Noorse overheid die aanwezig was op de bouwplaats. Twee burgemeesters en twee districtscommissarissen van het Agder-district – waar het NordLink-converterstation zal worden gebouwd aan de Noorse zijde – waren ook naar Wilster afgereisd om de traditionele Duitse Spatenstich-ceremonie te kunnen bijwonen (het moment waarop de eerste spade de grond ingaat). De Noorse functionarissen maakten gebruik van de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen met hun tegenhangers uit de regio Wilster.
Achtergrond
De NordLink-interconnector wordt de eerste rechtstreekse verbinding tussen de Noorse en Duitse energiemarkt. De kabel bevordert de integratie van de Noordwest-Europese energiemarkt, zorgt voor een betere marktwerking en draagt bij aan stabilisatie van de energieprijzen. Wanneer beperkte activiteit van windturbines en zonnepanelen leidt tot hogere energieprijzen in Duitsland dan in Noorwegen, kan de door Noorse waterkrachtcentrales opgewekte energie via de NordLink-kabel worden geïmporteerd. De interconnector verbindt de capaciteit van Noorse waterkrachtcentrales met die van wind- en zonneparken in Duitsland. De waterbekkens in Noorwegen functioneren daarbij in feite als ‘natuurlijke energieopslag’; het water wordt niet gebruikt voor energieopwekking wanneer er energie uit Duitsland wordt geïmporteerd. De waterbekkens kunnen op hun beurt worden ingezet tijdens periodes van piekverbruik in Duitsland en wanneer er weinig wind- en zonne-energie wordt geproduceerd. De in Noorwegen opgewekte waterkrachtenergie wordt dan geëxporteerd naar Duitsland.
Duits-Noorse samenwerking
Het NordLink-project wordt gerealiseerd door de Noorse netbeheerder Statnett en DC Nordseekabel GmbH & Co. KG, die beide een aandeel van 50% in het project hebben. TenneT TSO en de Duitse stimuleringsbank KfW hebben beide een aandeel van 50% in DC Nordseekabel. DC Nordseekabel is verantwoordelijk voor de aanleg van het Duitse deel van het project, met inbegrip van de vergunningen.
Feiten en cijfers
- Hoogspanningsgelijkstroomverbinding (HVDC) met een totale lengte van 632 km
- Capaciteit van 1400 MW bij ± 500 kV
- Op zee: onderzeese kabel van 516 km
- Aan land: ondergronds kabeltracé van 54 km in Duitsland (van Büsum naar Wilster in Sleeswijk-Holstein) en een 53 km lange bovengrondse hoogspanningslijn in Zuid-Noorwegen (van Vollesfjord naar Tonstad)
- Aansluitlocaties op het vaste net: converterstations in Wilster en Tonstad
- Geplande inbedrijfname in 2020
Vanwege de lengte van het tracé en de grote transportcapaciteit wordt gelijkstroomtechniek gebruikt voor efficiënt elektriciteitstransport met lage verliezen. Beide kabels (positieve en negatieve pool) worden gekoppeld aan de converterstations aan Noorse en Duitse zijde.
Deze stations zullen worden gebouwd in Wilster (Sleeswijk-Holstein) en in het Noorse Tonstad. In deze stations zal de elektriciteit (afhankelijk van de transportrichting) worden omgezet van gelijkstroom naar wisselstroom en vice versa, en in het Duitse respectievelijk Noorse transportnet worden ingevoed om huishoudens en bedrijven te voorzien van elektriciteit.