Gemiddelde (day-ahead) marktprijzen in de Centraal West-Europese (CWE) regio per maand in 2014 en 2015
Nederlandse marktprijzen omlaag door goedkope import, meer binnenlandse duurzame productie en nieuwe kolencentrales
De gemiddelde jaarprijs voor een Nederlandse megawattuur elektriciteit daalde met 2,7 procent en lag in 2015 op 40 euro. In 2014 was dat 41 euro/MWh en in 2013 zelfs nog 52 euro/MWh. Ook in Duitsland daalde de gemiddelde megawattuurprijs in 2015. Daar met 3,6 procent tot 31,63 euro.
De daling van de marktprijs in Nederland is nog steeds grotendeels te danken aan hoge importvolumes uit Duitsland op momenten dat onze oosterburen veel zonne- en windenergie produceren. Via de drie verbindingen van TenneT op de grens tussen Nederland en Duitsland (interconnectoren) vindt dan ook een groot deel van de tijd import plaats van goedkope, duurzame elektriciteit. TenneT is intussen van start gegaan met de bouw van een vierde verbinding (Doetinchem-Wesel) met Duitsland om nog meer voordelige import van elektriciteit mogelijk te maken. Hiervan profiteren Nederlandse consumenten en bedrijven direct.
De geïnstalleerde capaciteit aan zonnepanelen groeide met 350 megawatt (MW) naar een totaal van ruim 1.000 MW. Windmolens plusten met 300 MW tot een totaal van meer dan 3.000 MW eind 2015. Ook nieuwe kolencentrales die afgelopen jaren volledig commercieel operationeel werden, drukten de marktprijzen in Nederland. De afgelopen twee jaar kwam er 3,3 GW aan kolencentrales bij, waarvan 1,5 GW in 2015. Het tegenovergestelde gebeurde met gascentrales: in 2015 verdween 1,9 GW aan gasvermogen in de mottenballen, de laatste twee jaar 2,2 GW.
Nederlands operationele productievermogen per brandstof 2014 en 2015, plus de verandering in 2015 t.o.v. 2014.
In Duitsland zette de groei van duurzaam productievermogen, gedreven door lange termijn subsidieregelingen, opnieuw sterk door. De grootste bijdrage kwam van nieuwe windparken op zee, die via TenneT's offshore-aansluitingen op het landnet werden aangesloten. Ook wind op land en zonnepanelen leverden belangrijke bijdragen aan de groei van in totaal 6,8 GW aan extra duurzaam elektriciteitsproductievermogen. Duits operationele productievermogen per brandstof in 2014 en 2015, plus de verandering in 2015 t.o.v. 2014.
Exportrecord elektriciteit, import nog steeds (veel) hoger
Een aantal geplande en ongeplande uitval van centrales in België in 2015 leidde tot een grote toename van import uit Nederland en Frankrijk. Samen met export vanuit Nederland van stroom naar Groot-Brittannië, waar de marktprijzen hoger zijn dan in Nederland, leidde dit tot het grootste exportvolume ooit: 22.013 GWh. Het importvolume van elektriciteit bleef hoog en vindt voornamelijk plaats vanuit Duitsland en Noorwegen. Met Noorwegen heeft TenneT sinds 2008 een directe onderzeese gelijkstroomverbinding, de NorNed-kabel (700 MW), die zichzelf vanwege het intensieve gebruik in zeven jaar heeft terugverdiend, terwijl de levensduur van een dergelijke kabel 30 tot 40 jaar is. Via de NorNed-verbinding vindt voornamelijk import van stroom plaats. Export gebeurt vooral via de verbinding met Engeland, de BritNed-kabel (1.000 MW, 2011). Deze gelijkstroomverbinding heeft in de afgelopen vier jaar zijn investering al voor 75 procent terugverdiend bij een zelfde verwachte levensduur als de NorNed-kabel.
Nederland: Import en export 2013-2015 in gigawatturen (GWh)
Nederlandse consument profiteert verder van nieuw marktkoppelingssysteem
De marktprijzen in Nederland (en België) werden ook gedrukt door de introductie van Flow Based Market Coupling. Dit systeem dat continue de optimale transportcapaciteit van grensoverschrijdende verbindingen berekent voor alle deelnemende landen tegelijk zorgt er voor dat de capaciteit van de internationale verbindingen beter benut kan worden voor grensoverschrijdende stroomtransporten. Ten opzichte van het eerder gebruikte methode voor het bepalen van internationale transportcapaciteit (ATC) stegen op basis van Flow Based zowel importen (+43 procent) als exporten (+30 procent) in de deelnemende landen in de Centraal West-Europese (CWE) regio. Voor Nederland, maar ook België, betekende dit dat Flow Based marktkoppeling een dempend effect had op de marktprijzen.
TenneT Market Review 2015: analyse van marktontwikkelingen in woord en beeld
Dit alles (en meer) blijkt uit de nieuwste Market Review van hoogspanningsnetbeheerder TenneT. Hierin bekijkt en analyseert TenneT de marktontwikkelingen, waaronder de prijsontwikkelingen op de Europese whole sale elektriciteitsmarkt in 2015. De focus van de marktanalyse ligt op Nederland en de ons omringende landen Duitsland, België en Frankrijk.