Elektriciteitsmarktprijzen laten in de Centraal West-Europese (CWE ) landen over een breed front een stijging zien van 24 procent. Nederlandse marktprijzen stegen met 33 procent nog wat sterker. Dit en meer blijkt uit de Annual Market Update 2018 van TenneT, transportsysteembeheerder voor elektriciteit in Nederland en Duitsland.
Grafiek: Day Ahead marktprijzen voor elektriciteit in €/MWh in de CWE-landen van 2016 t/m 2018.
Grote impact duurder gas op stroomprijs Nederlandse markt
De elektriciteitsprijzen op de groothandelsmarkten in Europa stegen vooral door duurder(e) aardgas (+30%), steenkool (+5%) en CO2-emissierechten (+166%). Landen met een groot aandeel elektriciteitsproductie uit waterkracht hadden last van de droge zomer, en daardoor ook hogere elektriciteitsprijzen.
Dat de Nederlandse elektriciteitsprijs op de groothandelsmarkt relatief sterker steeg dan het gemiddelde van de landen in de CWE-regio komt door het hoge aandeel gascentrales in het elektriciteitsproductiepark. Hierdoor was de impact van de sterk gestegen gasprijs ook relatief groot. De Nederlandse groothandelsprijs is de afgelopen jaren gemiddeld lager geweest dan de prijzen in Frankrijk, België en ook Groot-Brittannië, maar wat hoger dan die in Duitsland. Landen waar de elektriciteitsprijs op de groothandelsmarkt in 2018 harder steeg dan in Nederland zijn: Oostenrijk, Polen, Denemarken, alle Baltische staten, Ierland, en alle Scandinavische landen.
Nederland vaker netto importeur in 2018
De productie van elektriciteit in Nederland daalde van 98,1 terrawattuur (TWh) in 2017 naar 94,4 TWh in 2018. Dit werd 'gecompenseerd' door meer import van stroom. De hogere netto import in 2018 kan worden toegeschreven aan de gemiddeld hogere Nederlandse stroomprijs ten opzichte van de prijs op de Duitse markt. Duitsland is nog steeds de grootste bron van stroomimport voor Nederland. O.a. TenneT's nieuwe grensoverschrijdende hoogspanningsverbinding (interconnector) tussen Doetinchem (NL) en Wesel (D) maakte dit mogelijk. Deze werd in de tweede helft van 2018 in gebruik genomen.
TenneT werkt op dit moment nog aan verdere uitbreiding van de interconnectiecapaciteit met andere landen. In 2019 wordt COBRA kabel (700 MW) tussen Nederland en Denemarken operationeel en in 2020 de NordLink kabel (1.400 MW) tussen Duitsland en Noorwegen. Verder wordt de bestaande verbinding tussen Meeden (NL) en Diele (D) opgewaardeerd en de interconnectiecapaciteit met België uitgebreid.
Nederland exporteert de meeste elektriciteit naar België (10,8 TWh) en Groot-Brittannië via TenneT's BritNed kabel (6,7 TWh). Import vindt vooral plaats uit Duitsland (20,9 TWh) en Noorwegen via de NordNed kabel (3,9 TWh).
Groei duurzame productie vooral door zon pv
Hoewel de totale elektriciteitsproductie in Nederland daalde in 2018, steeg de operationele productiecapaciteit van 30,4 GW (2017) naar 31.0 GW. De productiecapaciteit steeg met 1,5 gigawatt (GW) door extra zonnepanelen (1,1 GW) en wind op land (0,4 GW). Daar stond een daling van 0,9 GW conventioneel vermogen tegenover door het conserveren ('mothballing') van de gascentrale Moerdijk 1 en een gasunit van de Eemscentrale.
In het zeseneenhalfjarige bestaan van de SDE+ subsidieregeling is al meer dan 14 GW toegewezen aan de duurzame productiebronnen zon pv, wind op land, waterkracht, biomassa bijstook; al operationeel of in planning. Deze capaciteit zal in de nabije toekomst goed zijn voor een jaarlijkse elektriciteitsopwekking van 34,5 TWh en komt neer op bijna één derde van het totale elektriciteitsverbruik in Nederland.
Over de Annual Market Update 2018
De TenneT Annual Market Update is de opvolger van de jaarlijkse TenneT Market Review. De Annual Market Update is grotendeels vergelijkbaar met de TenneT Market Review, maar heeft een wat compacter format. De focus van deze Annual Market Update ligt op relevante marktontwikkelingen in de centraal West-Europese elektriciteitsmarkten en de Nederlandse elektriciteitsmarkt in het bijzonder. Lees TenneT's hele Annual Market Update 2018.