TenneT is zeer verheugd over de diversiteit van de deelnemers aan de pilot voor regelvermogen, in Europa aangeduid als automatic Frequency Restoration Reserve (aFRR). Het is de bedoeling om zo veel mogelijk verschillende technologieën en bronnen te onderzoeken, zodat in de toekomst regelvermogen door veel diverse bronnen geleverd kan worden. Naast de drie genoemde partners werken aan de pilot mee: Enova, Escozon & Energie Samen, Scholt Energy & Enervalis en Vandebron. Samen leveren ze regelvermogen met windenergie, een zonnepark met batterij, auto’s, boilers, warmekrachtkoppelingen en warmtepompen – allemaal elektrisch uiteraard.
Barrières slechten
TenneT wil met het onderzoek borgen dat er ook in de toekomst voldoende leveranciers en flexibel vermogen zijn voor het balanceren van vraag en aanbod in Nederland. Dat regelvermogen is nodig juist nu kleinschalige duurzame opwek steeds meer de plaats inneemt van grote conventionele energiecentrales. Het is dus zaak om eventuele barrières voor levering van regelvermogen weg te nemen en te zorgen voor gelijke kansen voor potentiële aanbieders, ook al benutten ze verschillende technologieën. Als duidelijk wordt hoe diverse partijen kunnen deelnemen in de regelvermogenmarkt, kan er een business model ontstaan voor deze nieuwe soorten flexibel vermogen.
Voorbeeld van een barrière voor nieuwe BSP’s om deel te nemen aan de regelvermogenmarkt waren de kosten voor de datacommunicatie. Dat struikelblok heeft TenneT weggenomen met een eigen privaat mobiel netwerk, dat in februari voor het eerst in gebruik is genomen door pilotpartij Enova. Nu maken ook Sympower en Next Kraftwerke (BSP die samenwerkt met Jedlix, dat slim en duurzaam elektrische auto’s laadt; in de pilot tellen ze daarom als één deelnemer) gebruik van dat mobiele netwerk voor communicatie met TenneT over activatie en metingen. De communicatie van ENGIE verloopt via Equigy, het blockchainplatform wat nu al gebruikt wordt door Vandebron voor de levering van regelvermogen.
Over balans en regelvermogen
Eén van de wettelijke taken van TenneT is de balanshandhaving van het gehele Nederlandse elektriciteitsnet. De vraag naar en het aanbod van elektriciteit moeten altijd in evenwicht zijn. TenneT realiseert dit door het inzetten van verschillende balansproducten, zoals primaire reserves, regelvermogen en noodvermogen.
Primaire reserve wordt gebruikt om frequentieverstoringen in het gehele (internationaal) synchroon gekoppelde hoogspanningsnet te stabiliseren, ongeacht de oorzaak en locatie van de verstoringen. Voor het real-time handhaven van de Nederlandse vermogensbalans activeert TenneT regelvermogen, reservevermogen en noodvermogen, door BSP’s (marktpartijen) aan TenneT aangeboden. Dit ter opvang van bijvoorbeeld een uitgevallen centrale of een verkeerde verwachting van de hoeveelheid wind- of zonne-energie binnen Nederland.
Deelnemers reageren
“Door koppeling met Sympower’s platform kan flexibel vermogen van energie-installaties worden benut. Dat maakt ze waardevoller en het energienet duurzamer en slimmer”, legt Olivia Sicurani, Sympower’s Head of Product uit. Sympower is er volgens Olivia “van overtuigd dat deze pilot de blauwdruk oplevert voor aanpassingen aan het regelvermogen-systeem in Europa, door:
- Een hardware georiënteerde aansturing te vervangen door een mobiel netwerk;
- Deelname van onafhankelijke BSP’s zoals Sympower toe te staan;
- Geaggregeerde, verdeelde en kleinere assets toegang te bieden. daardoor kan een andere categorie bedrijven ook flexibiliteit te gelde maken en actief bijdragen aan de netbalans.”
Jeroen Hummel, Senior Contract Manager TSO & Ancillary Contracting bij ENGIE verwacht met de deelname waardevolle kennis en kunde op te doen. Jeroen: “Die kunnen ons helpen om ons regelvermogen-portfolio verder te diversifiëren en daarmee een duurzame – dus langdurige èn groene - leverancier van balanceringscapaciteit en -energie te blijven. Daarnaast kan de opgedane ervaring meegenomen worden naar de andere landen waarin wij actief zijn om vergelijkbare ontwikkelingen te implementeren.”
Next Kraftwerke (‘een van de grootste virtuele energiecentrales van Europa, waarmee we flexibiliteitsdiensten aanbieden aan netbeheerders’), verzorgt in het regelvermogen -project de integratie met de systemen van TenneT voor het aanbieden van de flexibiliteit van de elektrische autopool van Jedlix.
Energy and Flexibility Expert Elias De Keyser van Next Kraftwerke ziet voordelen in de inzet van decentraal vermogen: “Door nieuwe vormen van decentrale flexibiliteit zoals elektrische auto’s toe te laten, wordt de regelvermogen-markt competitiever. Met als resultaat lagere maatschappelijke kosten voor balanshandhaving. Een grote groep van kleinere eenheden is ook betrouwbaarder en heeft een lagere CO2-uitstoot dan de grote centrales die historisch gezien regelvermogen leverden"
Die voordelen ziet ook Nick Hubbers, CPO van Jedlix (‘toonaangevend platform voor vehicle-to-grid integratie’): “Door het inzetten van de elektrische auto wordt een belangrijke stap gezet om nieuwe duurzame bronnen aan te boren voor de levering van balanceerdiensten aan TenneT, een taak die voorheen was weggelegd voor conventionele elektriciteitscentrales. Jedlix ziet dit als een unieke kans om aan te tonen dat een vloot aan elektrische auto's net zo goed in staat is om de balans in het net te herstellen, onafhankelijk van de energieleverancier.”