Offshore wind speelt een cruciale rol in de energietransitie. In een groeiende trend naar meer duurzame energie bereidt TenneT zich voor op de nieuwe EU-klimaatdoelstellingen. Europa heeft onlangs besloten om de CO2-voetafdruk in 2030 met 55% te verminderen in plaats van 40% ten opzichte van 1992. De doelstelling om in 2050 een volledig klimaatneutraal Europa te bereiken, vereist innovatieve en kostenefficiënte standaarden in het energiesysteem. De Noordzeeregio met zijn offshore windpotentieel wordt zonder twijfel het nieuwe powerhouse van Noordwest-Europa. Dit vraagt om een nieuwe samenwerking tussen de buurlanden rond de Noordzee. In de toekomst vindt een internationaal gecoördineerde uitrol van Hub-and-Spoke projecten plaats: het combineren van de aansluiting van windenergie, het koppelen van de energiemarkten door middel van interconnectie en een slimme integratie in de belangrijkste onshore netwerken. In het kader van deze Noordzeevisie heeft TenneT in 2020 een samenwerkingsovereenkomst aangekondigd om de haalbaarheid van de aansluiting van Nederlandse en Britse offshore windparken op de energiesystemen van beide landen via een WindConnector te onderzoeken.
Om grootschaliger en krachtiger windparken op zee aan te kunnen sluiten en zo meer energie op land te brengen, heeft TenneT de beste ervaringen met de Duitse 900 MW HVDC- en Nederlandse 700 MW AC-netaansluitingen gebundeld en verder ontwikkeld. Het resultaat is een nieuwe benadering van het aansluiten van toekomstige netaansluitingen met een transportcapaciteit van 2 Gigawatt (GW) door gebruik te maken van 525 kilovolt (kV) HVDC-systemen.
Tim Meyerjürgens, COO van TenneT: "Alleen met een enorme uitbreiding van offshore windenergie kan Europa de klimaatdoelstellingen van Parijs bereiken, die voorzien in klimaatneutraliteit in 2050. TenneT heeft jarenlange expertise op het gebied van offshore-netaansluitingen en implementeert innovatieve en economisch kostenefficiënte oplossingen. Met het nieuwe toekomstige 525 kV HVDC-systeem met een transportcapaciteit van 2 GW definiëren we de nieuwe wereldwijde benchmark om deze doelen te bereiken."
Innovatieve samenwerking TenneT en marktpartijen
Omdat samenwerking cruciaal is in de energietransitie, is TenneT samen met marktpartijen gestart met de ontwikkeling van een onderzoeks- en ontwikkelingsinitiatief (R&D) voor een 2 GW, 525 kV HVDC-netwerkaansluiting. Met een ontwerp- en lay-outstudie voor het offshore platform is een generiek platform ontworpen, dat interoperabiliteit mogelijk maakt met de eigen oplossingen van alle HVDC-leveranciers die deelnemen aan de R&D-fase. De intensieve samenwerking tussen TenneT en de betrokken marktpartijen heeft geresulteerd in inzichten in de benodigde functionaliteit en prestaties van het innovatieve HVDC-systeem. De ontwikkeling en het testen van het 525 kV DC onderzeese kabelsysteem wordt door meerdere kabelproducenten uitgevoerd. Dit nieuwe kabelsysteem wordt in de loop van 2022 gecertificeerd.
Aankondiging van aanbestedingen voor ten minste vijf offshore-netaansluitingen
In het licht van dit proces en de nieuwe standaard, kondigt TenneT aanbestedingen aan voor ten minste vijf offshore-netaansluitingen in Nederland en Duitsland. De tenders voor de eerste projecten met een 2 GW-verbinding gaan in maart 2021 van start in landspecifieke clusters. De eerste tender is voor ten minste twee projecten in het IJmuiden Ver-windgebied in Nederland die in 2028 en 2029 in bedrijf moeten zijn. In Duitsland zijn de eerste projecten BalWin1 (in 2029), BalWin2 en BalWin3 (in 2030). Met deze vijf innovatieve netaansluitingsprojecten en de andere projecten die al in ontwikkeling zijn, verhoogt TenneT haar offshore transportcapaciteit in Nederland en Duitsland van 8,5 GW nu naar circa 26,3 GW in 2030. Dit is het equivalent van het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van bijna 33 miljoen Duitse en Nederlandse huishoudens.
De nieuwe 2 GW-standaard
De nieuwe standaard heeft tot doel de kosten van offshore-windenergie verder te verlagen om de ruimtelijke en milieueffecten te minimaliseren. De nieuwe 2GW-standaard zorgt voor meer dan een verdubbeling ten opzichte van de huidige 900 MW HVDC-standaard in Duitsland en de 700MW AC-standaard in Nederland. Het bereidt TenneT voor op de geplande versnelling van de uitrol van offshore-windenergie in Duitsland en Nederland. De nieuwe transportstandaard ondersteunt de visie op grotere offshore windparken en een Noordzee breed Hub-and-Spoke systeem, waarbij de aansluiting van windenergie, de koppeling van energiemarkten door middel van interconnectie en een slimme integratie in de belangrijkste netten op het vasteland worden gecombineerd. Als onderdeel van deze ontwikkeling worden de Nederlandse IJmuiden Ver-projecten voorbereid om een toekomstige multifunctionele interconnector (WindConnector) aan te sluiten op het Verenigd Koninkrijk.
Tenders voor de markt, begin van de uitvoeringsfase
Na een uitgebreide evaluatie van mogelijke scenario's voor de aanbestedingsstrategie wordt de omvang van het contract in drie delen verdeeld voor de belangrijkste werkzaamheden:
- Offshore platform (topside en jacket), samen met HVDC offshore en onshore converter inclusief HVDC-systeemverantwoordelijkheid
- Bouwwerkzaamheden, bouw en bouwdiensten voor het station op het vasteland
- 525 kV HVDC-kabelaanvoer en -installatie offshore en nearshore
De strategie voor het aanbesteden van de onshore kabelinstallatie wordt in een later stadium vastgesteld.