Elektriciteitsmarkt

De energiesector is volop in ontwikkeling. Het proces van de Europese marktintegratie begon enkele jaren geleden en heeft als doel marktpartijen in staat te stellen om gas en elektriciteit eenvoudig en efficiënt internationaal te verhandelen.

Ontdek de elektriciteitsmarkt

Digitaal dashboard

Het digitale dashboard voor TenneT klanten.

E-Insights

Het is onze visie om een van de meest transparante Transmission System Operators (TSO's) in Europa te zijn en daarmee waarde te creëren voor de samenleving. In Energy Insights gaan we dieper in op bepaalde onderwerpen rondom energie en tonen we data, informatie en waardevolle inzichten.

E-Insights

E-Insights

Feiten & cijfers gerelateerd aan TenneT, ons grid en de ontwikkeling ervan kunnen hier gevonden worden.

Lees meer
News News Dutch

Zonsverduistering op 10 juni: hoe TenneT zich voorbereidt

Op 10 juni is er een gedeeltelijke zonsverduistering in Duitsland en Nederland. Door de gedeeltelijke bedekking van de zon zal minder zonne-energie worden opgewekt. Om ervoor te zorgen dat het net desondanks stabiel blijft, bereidt TenneT zich samen met verschillende partners voor op het natuurverschijnsel. Hubert Audorff en Freddy van Halm, Systeemoperaties (SOP), vertellen hier meer over.

Wat gebeurt er op 10 juni?

Freddy van Halm: Op 10 juni tussen 11.20 uur en 13.40 uur zal de maan tussen de aarde en de zon bewegen en een deel van de zon verduisteren: in Duitsland en Nederland zal een gedeeltelijke zonsverduistering plaatsvinden. In delen van Canada, Groenland, Rusland en boven de Noordpool zal een ringvormige zonsverduistering te zien zijn. Hoe zuidelijker je bent, hoe kleiner het deel van de zon dat door de maan wordt bedekt. Dus in Arnhem zal er een occultatie zijn van ongeveer 17 procent, in Lehrte 15 procent, in Bayreuth 9 procent en in Dachau 7 procent. Met een speciale bril kan van overal in Duitsland en Nederland een kleine schaduw over de zon worden waargenomen.  

Welke invloed heeft de zonsverduistering op de elektriciteitsopwekking?

Hubert Audorff: De zonsverduistering vermindert de hoeveelheid zonnestraling, wat op zijn beurt de productie van elektriciteit uit zon vermindert. Wij verwachten dat tijdens de verduistering tot 4 GW minder stroom zal worden opgewekt in Duitsland en 0,8 GW minder in Nederland, terwijl het stroomverbruik constant blijft. Om het net stabiel te houden, zal elektriciteit uit andere bronnen de lagere opwek uit zonne-energie moeten compenseren. Tijdens de laatste zonsverduistering in 2015 was het verduisterde deel van de zon en daarmee het effect op de opwekking van energie uit zon in Duitsland groter: er werd ongeveer 17 procent minder opgewekt. In 2021 is het effect zwakker, hoewel er in de afgelopen 6 jaar een toename van het aantal zonne-energie installaties is geweest van ongeveer 40 GW (2015) tot 51 GW (2021). In Nederland waren er slechts installaties van ongeveer 1 GW in 2015, maar er is een aanzienlijke toevoeging tot nu ongeveer 11 GW. Daarom was de vermindering van de opwekking uit zon als gevolg van de eclips in 2015 ongeveer een factor 2 minder dan dit jaar.

Wat betekenen deze verschillen voor de grensoverschrijdende samenwerking?

Freddy van Halm: Hoewel de nationale marktregels en de gevolgen van de eclips in Duitsland en Nederland verschillend zijn, hebben wij ons samen op de eclips voorbereid. Wij kwamen regelmatig bijeen, wisselden informatie uit, coördineerden over de gevolgen van de eclips en de te nemen maatregelen, en vertegenwoordigden elkaar in Europese task forces. Deze uitwisseling was zeer waardevol voor de voorbereiding. 

Is de leveringszekerheid in gevaar door de zonsverduistering?

Hubert Audorff: Zolang alle relevante marktpartijen en de direct marketeers in Duitsland en de distributienetbeheerders in Nederland, op de hoogte zijn en in hun prognoses en processen rekening houden met de zonsverduistering, is er geen gevaar. Zonne-energie wordt grotendeels verkocht op de elektriciteitsmarkt nog voordat de stroom is geproduceerd. Er zijn voorspellingen van de hoeveelheid zonne-energie die op een bepaald moment zal worden opgewekt. Dergelijke prognoses bepalen hoeveel stroom op de markt zal worden aangeboden en verkocht. Normaal gesproken hangen prognoses vooral af van het weer. Maar de zonsverduistering moet ook worden meegerekend. 

Wat is de uitdaging hier?

Freddy van Halm: Aangezien zonsverduisteringen zeer zeldzaam zijn, is het mogelijk dat niet overal op de juiste wijze rekening wordt gehouden met het komende natuurverschijnsel. In dat geval kunnen er verschillen zijn tussen de prognose en de werkelijk geproduceerde elektriciteit. Om dit tegen te gaan, werken wij samen met onze partners, bijvoorbeeld alle andere Duitse TSO's, om proactief informatie te verstrekken over de komende zonsverduistering en de gevolgen daarvan. Vroegtijdige communicatie met de marktdeelnemers is de belangrijkste voorbereiding.

En wat als er nog steeds niet overal rekening wordt gehouden met de zonsverduistering?

Hubert Audorff: Stroomverbruik en -opwekking moeten altijd in evenwicht zijn om de normale frequentie in het elektriciteitsnet op 50 hertz te houden. Om te voorkomen dat het net instort wanneer de frequentie daalt of stijgt, gebruiken TSO's balanceringsvermogen om dergelijke schommelingen te compenseren. Dit gebeurt door elektriciteit toe te voegen aan of af te nemen van het net. Op de dag van de zonsverduistering kopen transmissiesysteembeheerders extra balanceringsvermogen in om voorbereid te zijn. Ook wordt de bezetting van de ploegen in de schakellijnen op de dag van de verduistering verhoogd. 

Wanneer zal de volgende grote zonsverduistering plaatsvinden?

Freddy van Halm: Op 25 oktober 2022 kan weer een gedeeltelijke zonsverduistering worden waargenomen. Deze zal qua impact en voorbereidingsinspanning vergelijkbaar zijn met de eclips van 2015. Op 29 maart 2025 verwachten we een zonsverduistering met een grotere verduistering en zwaardere impact. Dit komt ook omdat het aantal PV-systemen in 2025 nog groter zal zijn dan nu. Het is daarom des te belangrijker dat wij ervaring opdoen met de kleine zonsverduistering van 10 juni om ons voor te bereiden op de volgende grotere zonsverduisteringen.

Share this: