Eén gigawatt komt overeen met de capaciteit van zo'n 3,5 miljoen zonnepanelen of ongeveer 200 windturbines. Ben Voorhorst, COO-TenneT: "Wij willen zoveel mogelijk transportaanvragen voor zonneweides en windparken honoreren. Daarbij kijken we, gelet op de aanvragen van duurzame projecten, goed naar waar onze maatschappelijke investeringen het hardst nodig en het meest efficiënt zijn. Hoe beter capaciteitsuitbreidingen van elektriciteitsnetten ook daadwerkelijk vol benut gaan worden, hoe beter de euro van de consument wordt besteed. In totaal hebben we in het noorden nu al ruim 1 miljard euro aan projecten lopen. Daar komt deze 215 miljoen euro nog bij."
Tijdelijke maatregelen
Voorhorst: "We zijn op zoek naar alle mogelijke manieren om meer ruimte in het net te vinden en te realiseren." Zonneparken zonder back-up aan mogen sluiten is er daar één van. Dan wordt de aanwezige reserve in het 110kV net dus gebruikt voor extra capaciteit voor duurzame productie. De toezichthouder ACM moet hiervoor wel ontheffing verlenen, omdat het gebruik van de 'reservestrook' momenteel niet is toegestaan.
Als die ontheffing er komt, is er direct 500 megawatt extra aansluit- en transportcapaciteit beschikbaar. Die kan TenneT verdelen over hoogspanningsstations in de buurt van zonneparken waardoor er volgend jaar al een flink aantal extra initiatieven met duurzame opwek bij kunnen. TenneT gaat deze maand een verzoek tot ontheffing bij de ACM indienen.
Curtailment is een andere manier om meer ruimte op het net te creëren. Dit betekent dat alleen als het aanbod van duurzame elektriciteit de vraag overtreft, zonneparken tijdelijk worden afgeschakeld. Met het toepassen van curtailment kunnen er meer parken worden gebouwd.
Of het aansluiten van zonneparken zonder back-up verbinding en curtailment al dan niet tijdelijke maatregelen worden, is nog niet besloten. Feit is dat schaarste op het net op korte termijn zal blijven bestaan. Er is immers geen volledig zicht op alle mogelijke aanvragen die nog gaan komen. Daarnaast heeft TenneT te maken met procedures, planologische voorbereidingen, vergunningverlening, bouwtijden en krapte op de arbeidsmarkt.
De planologische voorbereidingen en vergunningen voor het realiseren van nieuwe infrastructuur, zoals een groot hoogspanningsstation, duurt 4 à 10 jaar. De bouw zelf neemt zo'n 2 jaar in beslag.
Een greep uit de projecten die TenneT in Noord-Nederland uitvoert of in de planning heeft.
Lopende projecten
- Versterken van het 110 kV-net bij Eemshaven door onder andere de bouw van een nieuw 110 kV hoogspanningsstation in Eemshaven. Begin 2020 klaar.
- Uitbreiden en aanpassen van hoogspanningsstations voor transport van duurzame energie: zoals Delfzijl Weiwerd 110 kV en Meeden (110/220 kV met een uitbreiding 380 kV voor interconnectie met Duitsland). De stations krijgen nieuwe transformatoren en velden voor meer vermogen. Eind 2020 gereed.
- Versterken van het net in Friesland met een nieuw hoogspanningsstation (bij Bolsward), noodzakelijk voor het aansluiten van windpark Fryslan en andere duurzame initiatieven. Aanleg vanaf Bolsward van een 30 km lange ondergrondse kabelverbinding in de berm van de A7 naar Heerenveen. De verbinding is eind 2020 klaar, het station een jaar later.
- Aanpassingen op hoogspanningsstation Kropswolde om het 100 MW-zonnepark bij Kolham aan te sluiten. Eind oktober 2019 klaar.
Geplande projecten
- Belangrijk is de aanleg van de stroomsnelweg (380 kV-verbinding) van Eemshaven naar het hoogspanningsstation Vierverlaten (Hoogkerk bij Groningen). Onderdeel van het project is uitbreiding van het hoogspanningsstation Vierverlaten, dat na ingebruikname het grootste van Nederland zal zijn. TenneT hoopt vanaf 2020 te kunnen bouwen. Naar verwachting is de 380 kV verbinding dan in 2023 klaar.
- Vergroten van de transportcapaciteit van meerdere verbindingen. Daarvoor vervangen betere (nieuwe) stroomgeleiders de huidige en in een aantal gevallen verstevigt TenneT daarom masten. Zoals bijvoorbeeld de verbinding van Delfzijl naar Groningen (Hunze) die vanaf volgend jaar wordt aangepakt.
- Met de bouw van een groot windpark ten noorden van de Waddeneilanden zal (2026) nog 700 MW duurzame elektriciteit het hoogspanningsnet op komen. Hoe het windpark wordt verbonden (en naar welke locatie) is nog in onderzoek; samen met de omgeving kijkt TenneT naar (ondergrondse kabel) alternatieven. Deze en komende week organiseert het ministerie van EZK inloopbijeenkomsten over de plannen.
