Net als de huidige routekaart, die geldt tot 2023, is dit een belangrijke leidraad in de verdere uitrol van wind op zee tot 2030. TenneT sluit de windparken aan via een net op zee. Het afgelopen jaar heeft TenneT voorwerk gedaan om tot innovatieve en kosteneffectieve netconcepten te komen voor deze windparkaansluitingen.
Van 4,5 naar 11,5 gigawatt tussen 2024 en 2030
Tot 2023 worden op basis van het Energieakkoord uit 2013 op de Nederlandse Noordzee vijf windparken gebouwd met een totaal vermogen van 3,5 gigawatt (GW), bovenop de 1 GW van bestaande windparken. Volgens het regeerakkoord moet er tussen 2024 en 2030 nog eens 7 GW aan windparken op zee bij komen.
Profiteren van huidige gestandaardiseerde aansluitmethode
Windenergiegebieden die zich relatief dicht bij de Nederlandse kust bevinden, kunnen volgens TenneT het beste op basis van wisselstroom worden aangesloten. Elektriciteit die in deze gebieden zou worden opgewekt, kan met een standaard transformatorplatform van TenneT en dan via 220 kilovolt-wisselstroomkabels (AC) in de zeebodem naar een hoogspanningsstation op het vasteland dicht bij de kust worden aangesloten. Dit gestandaardiseerde aansluitsysteem met een capaciteit van 700 megawatt (MW) per stuk wordt door TenneT ook gebruikt voor de windenergiegebieden Borssele (2 x 700 MW), Hollandse Kust (zuid) (2 x 700 MW) en Hollandse Kust (noord) (700 MW). Met het oog op verdere kostenreductie en beperking van het ruimtebeslag, biedt deze nieuwe routekaart de kans om de ontsluiting van het noordelijk deel van Hollandse Kust (west) gecombineerd voor te bereiden met het huidige project Hollandse Kust (noord). Het gestandaardiseerde 700 MW ontwerp wordt nader geoptimaliseerd voor toepassing in de gebieden Hollandse Kust (west) en Ten noorden van de Waddeneilanden.
Eiland bij IJmuiden Ver
Om offshore windenergie op grote schaal en op grotere afstand kosteneffectief aan te kunnen sluiten, zoals in IJmuiden Ver het geval is, wordt de toepassing van gelijkstroomverbindingen noodzakelijk. Verdere innovatie moet het mogelijk maken dat deze gelijkstroomverbindingen een vermogen krijgen tussen de 1.200 en 2.000 MW. Deze hogere vermogens maken het mogelijk IJmuiden Ver met minder verbindingen (o.a. kabels) en met minder ruimtelijke impact in te passen.
TenneT onderzoekt samen met de betreffende ministeries de mogelijkheid om in IJmuiden Ver een eiland te realiseren waarop conversie- en transformatorstation kunnen worden geplaatst. Windparken worden hier vervolgens op aangesloten. Dit is mogelijk goedkoper dan meerdere grote gelijkstroomplatforms op zee. Een eiland biedt - naast de mogelijke kostenvoordelen – ook mogelijkheden voor omzetting van windenergie naar waterstof, het faciliteren van een zogenoemde Windconnector, en haven- en onderhoudsfaciliteiten. Een Windconnector naar het Verenigd Koninkrijk maakt het mogelijk de infrastructuur te gebruiken voor zowel de aansluiting van windparken als verdere integratie van de internationale elektriciteitsmarkt. Het net op zee kan op deze manier tot wel twee keer efficiënter worden benut. Dit draagt bij aan een verlaging van de kostprijs van windenergie op zee. Een eiland bij IJmuiden Ver kan ook waardevolle ervaringen opleveren voor een grootschaliger energie-eiland verder weg op de Noordzee na 2030.
Doorgroei na 2030 vraagt om elektrificatie
In 2030 zal op een groot aantal momenten het aanbod van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen samen naar verwachting groter zijn dan de vraag. Dit vraagt om een verdere transitie naar een duurzaam energiesysteem. Denk aan elektrificatie bij verwarming van gebouwen, mobiliteit en de industrie. Ook de omzetting van elektriciteit naar waterstof is een serieuze te onderzoeken mogelijkheid.
Nu de 'Routekaart windenergie op zee 2030' bekend is gemaakt, kijkt TenneT er naar uit om in nauwe samenwerking met de overheid en marktpartijen de benodigde vervolgonderzoeken voor uitwerking van de geschetste netconcepten op zee en realisatieprojecten te starten.